On truth

 This essay is part of the studies that I do which are related to several subjects and also refer to the project of creating an electronic platform which among others things will be protecting its users from fake news. The achievement of every goal requires also valid information which is transformed to knowledge. The present essay is the first part of two essays related to the evaluation of truth and sets a philosophical basis on what truth is. (greek below)

 

            We begin with the definition of truth. We will not use the etymology of the greek word for truth which leads to its definition as non oblivion. The definition will be closer to that of the notion of validity. The first thing that we should bear in mind is that there are no facts; there are only interpretations of facts based on deliberate axioms. If we observe a flower on the road, we have no proof whatsoever that what we see actually exists, we axiomatize that it exists. To be precise we axiomatize the existence of our senses. It is by interpreting our sense that we conclude that the flower of the previous example is there. Furthermore even if we accept that there are objects external to us, since we get on touch with them only through our senses, this means that when we refer to reality we actually refer to the projection of reality on our senses and not to the objects themselves.

            To claim the truth of something, we do not rely exclusively on sensing it. If we look at the sun and then we close our eyes, a temporary illusion happens which takes the form of luminous points within our vision. Someone could claim that there are small light sources. This is basically false. It is their optical nerve stimulated in a similar way as if by small light sources. We know that because people that might be around that person and the study of the human brain show which the actual function is. There can be infinite interpretations given to the fact. The one which we call objective truth is the one that is consistent and coherent with the totality of the senses we have as subjects. It is the sense that we have on our senses and their dialectic interaction, or else the meta-sense. Usually, when we refer to our senses we only mean the five external ones, but there are also the internal. The reason that we know about our feelings and thoughts is that we can sense them. On this essay we use the aforementioned definition of truth and we accept the axiom that our senses exist.

            It becomes rather easily understood that characterizing something as true or false is not an easy endeavor at all, because it is not easy reach complete and consistent interpretations. To be able to formulate truths we need to know our limits. Thus, on the previous example, the person that looks at the sun, if they want to be consistent they could say then that they see some luminous points without clarifying whether the points are something internal or external to them neither their cause, if they do not know why this happens. And if another person listens this description the true statement on their side would be to say that someone says that they see some points and not that someone sees some points. Of course many times we do not know what we know and what we do not know.  Finding a truth – and not the truth – is a constant process of search which necessarily passes through the path of error and falseness. That we must accept as a part of our existence, especially if we think that there can never be any subject able to access the totality of existing information neither to process completely the available information. That also means that different people accordingly to their own conditions can have a different approach on the same matter which can have both true and false elements and obviously it is a laborious task to find a common truth between two or more truths, if it exists.

            Till now we have referred to truth in relation to what can be sensed. This does not mean that whatever eludes senses cannot be real. For instance, the people facing for the first time the phenomenon of electricity could not know the existence of electrons. Electrons cannot be observed directly through our human senses. They can though be indirectly observed through the results of the electric force, like through the static electricity spark which we sense when touching something that is positively or negatively charged compared to us. Moreover through the memory that we have obtained from our senses or we have inherited by our ancestors as body memory, and thought we can envision objects that we have not sensed empirically. So for example we can have theories which predict natural phenomena that we have never observed or we can envision realities that we have never lived.

            What there is no point in talking about is that which we can sense neither directly nor indirectly and we cannot approach it through envisioning based on our senses. Even if something like that exists, it insulated to our life. This thesis is related to the issue of several religions. Some group of people could claim that each time the trees’ leaves move it is an invisible to us deity with ten pink tentacles that causes the motion. This is something that we cannot sense, and neither can we use our sense to envision it as part of our reality (as part of another reality it is possible). It cannot be falsified as a claim. But neither can it be verified. Here it is the axioms each party sets that interfere. If a party chooses to axiomatize that there is a deity just because they read so and just because they want so, let them talk about their own truths. However these truths have nothing to do with a party that accepts our initial axiom and they are nonsense to this party.

            What we deal with in this essay is to a great degree the foundations of the scientific method. It’s important however for historical reasons to stress out that we do not imply that what exists is only what we have sensed and envisioned based on our senses, rather that this is the only thing that we can address as true or false. If we thought that the only thing that exists is that which we can sense there would be no progress and the world would be poorer. The exploration of our internal and external world, experimentation and fantasy are interconnected to science and all these together are vital parts of the human experience. Additionally, rationalism, the transition from one logical argument to another, is not the only approach of truth neither is it always the rational one... Many times we feel something that goes against logic, against the conclusions to date; we try it and then out initial logic is subverted. Or many times we try something in which we find no logical basis; an example to the western world is acupuncture that stems from eastern traditions. There has been research during recent years indicating that acupuncture has some medical value. The scientific method is naturally anti-dogmatic. Based on the data that it has to date it accepts as true whatever is verified and not falsified, it obviously rejects whatever is falsified, and it cannot speak with certainty about anything else and it is open to whichever valid subversion.

            After all, the truth of each person or group, as a meta-sense, is the extension of what the can sense to date. However, despite the clearly subjective character of truth, as we have already described it, the quest of objectivity is still meaningful. Like a person as a subject is the synergy of the cells they are made of and each one of the cells has its own subsistence, thus humanity or the phenomenon of life or the universe itself become subjects as the synthesis of their content. And what has already been said is valid: our objective truth as subjects is the harmonic and consistent sense we have on our senses upon which project all that are inside and outside of us, all that contains us and all that we contain.

 

15/7/2022

 

 

Περί αλήθειας

Αυτό το δοκίμιο είναι κομμάτι των μελετών που κάνω σε σχέση με διάφορα θέματα και συνδέονται και με το εγχείρημα μίας ηλεκτρονικής πλατφόρμας η οποία μεταξύ άλλων θα προστατεύει από τις ψευδείς ειδήσεις. Η υλοποίηση οποιουδήποτε στόχου περνάει μέσα και από την αληθή πληροφορία που μετατρέπεται σε γνώση. Το παρόν είναι το πρώτο μέρος δύο δοκιμίων σχετικών με την αξιολόγηση της αλήθειας και θέτει μια φιλοσοφική βάση του τι είναι η αλήθεια.

 

            Αρχίζουμε με τον ορισμό της έννοιας της αλήθειας. Δε θα χρησιμοποιηθεί η ετυμολογία της λέξης αλήθεια στα ελληνικά που οδηγεί στον ορισμό της ως ιδιότητα για μη λήθη, αλλά ο ορισμός θα είναι πιο κοντά σε αυτόν της έννοιας της εγκυρότητας. Το πρώτο που ίσως πρέπει να έχουμε κατά νου είναι ότι δεν υπάρχουν γεγονότα, υπάρχουν μόνο ερμηνείες γεγονότων που στηρίζονται σε κάποια αυθαίρετα αξιώματα. Αν παρατηρήσουμε ένα λουλούδι στο δρόμο, δεν έχουμε καμία απόδειξη ότι αυτό που βλέπουμε όντως υπάρχει, αξιώνουμε ότι υπάρχει. Για την ακρίβεια αξιώνουμε ότι υπάρχουν οι αισθήσεις μας. Ερμηνεύοντας αυτή μας την αίσθηση συμπεραίνουμε ότι υπάρχει το λουλούδι του προκείμενου παραδείγματος. Επιπλέον ακόμη και αν δεχτούμε ότι υπάρχει κάτι εξωτερικό ως προς εμάς, από τη στιγμή που ερχόμαστε σε επαφή μαζί του μόνο μέσω των αισθήσεών μας, σημαίνει ότι όταν αναφερόμαστε σε αυτό στην πραγματικότητα αναφερόμαστε στην προβολή του πάνω στις αισθήσεις μας και όχι στο αντικείμενο καθαυτό.

            Για να πούμε πως κάτι είναι αληθινό, δεν περιοριζόμαστε στο να το αισθανθούμε. Αν κοιτάξουμε τον ήλιο και μετά κλείσουμε τα μάτια μας, δημιουργείται προσωρινά η ψευδαίσθηση φωτεινών πηγών με τη μορφή στιγμάτων στην όρασή μας. Κάποιο άτομο θα μπορούσε να ισχυριστεί ότι υπάρχουν μικρές φωτεινές πηγές. Αυτό είναι κατά βάση ψευδές. Είναι το οπτικό του νεύρο ερεθισμένο με όμοιο τρόπο όπως αν υπήρχαν μικρές φωτεινές πηγές. Αυτό το ξέρουμε διότι τα υπόλοιπα άτομα που ίσως βρίσκονται δίπλα του αλλά και η μελέτη του εγκεφάλου μας δείχνει ποια είναι η λειτουργία. Οι ερμηνείες που μπορούν να δοθούν στο γεγονός είναι άπειρες. Αυτή ερμηνεία που αποκαλούμε αντικειμενική αλήθεια είναι αυτή που είναι συνεπής και έχει συνοχή με το σύνολο των αισθήσεών μας ως υποκείμενα. Η αίσθηση που έχουμε πάνω στις αισθήσεις μας και η διαλεκτική αλληλεπίδρασή τους, ή αλλιώς η μετα-αίσθηση. Συνήθως όταν αναφερόμαστε στις αισθήσεις εννοούμε μόνο τις πέντε εξωτερικές αισθήσεις, όμως υπάρχουν και οι εσωτερικές. Ο λόγος που ξέρουμε τα αισθήματά μας ή τις σκέψεις μας είναι γιατί τις αισθανόμαστε. Σε αυτό το δοκίμιο τον παραπάνω ορισμό χρησιμοποιούμε για την αλήθεια και δεχόμαστε το αξίωμα ότι οι αισθήσεις μας υπάρχουν.

            Γίνεται μάλλον εύκολα κατανοητό ότι το να χαρακτηριστεί κάτι ως αληθές ή ψευδές δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση διότι δεν είναι εύκολο να φτάνουμε σε ερμηνείες συνολικές και συνεπείς. Για να μπορούμε να διατυπώνουμε αλήθειες χρειάζεται να έχουμε επίγνωση των ορίων μας. Έτσι στο προηγούμενο παράδειγμα, το άτομο που κοιτάει τον ήλιο, μετά για να είναι συνεπές μπορεί να πει ότι βλέπει κάτι φωτεινά στίγματα χωρίς να διευκρινίζει αν είναι κάτι εξωτερικό ή εσωτερικό ούτε γιατί συμβαίνει, αν δεν ξέρει περί τίνος πρόκειται. Και αν κάποιο άλλο άτομο ακούσει αυτή τη μαρτυρία το αληθές θα ήταν να πει όχι ότι κάποιο άτομο είδε στίγματα αλλά ότι ισχυρίζεται ότι είδε στίγματα. Φυσικά δεν είναι λίγες οι φορές που δεν ξέρουμε τι ξέρουμε και τι δεν ξέρουμε. Η εύρεση μιας αλήθειας – και όχι της αλήθειας – είναι μια διαρκής διαδικασία αναζήτησης που αναγκαστικά περνάει από το δρόμο του σφάλματος και του ψεύδους. Αυτό πρέπει να το αποδεχτούμε ως κομμάτι της ύπαρξής μας, ειδικά αν αναλογιστούμε πως ποτέ κανένα υποκείμενο δεν μπορεί να έχει πρόσβαση στο σύνολο της υπάρχουσας πληροφορίας ούτε τη δυνατότητα πλήρους επεξεργασίας της διαθέσιμης πληροφορίας. Αυτό επίσης σημαίνει ότι διαφορετικά πρόσωπα ανάλογα με τις δικές τους συνθήκες μπορούν να έχουν διαφορετικές προσεγγίσεις στο ίδιο θέμα οι οποίες να έχουν και αληθή και ψευδή στοιχεία και προφανώς απαιτεί κόπο η εύρεση μιας αλήθειας από δύο ή περισσότερες αν αυτή υπάρχει.

            Μέχρι τώρα έχουν γίνει αναφορές στην αλήθεια σε σχέση με το αισθητό. Αυτό δε σημαίνει πως οτιδήποτε ξεφεύγει από το αισθητό δεν μπορεί να είναι αληθινό. Για παράδειγμα, τα άτομα που ήρθαν αρχικά σε επαφή με το φαινόμενο του ηλεκτρισμού δεν μπορούσαν να γνωρίζουν την ύπαρξη των ηλεκτρονίων. Τα ηλεκτρόνια δεν μπορούν να παρατηρηθούν άμεσα με τις ανθρώπινες αισθήσεις μας. Μπορούν όμως να παρατηρηθούν έμμεσα από τα αποτελέσματα της ηλεκτρικής δύναμης, όπως μέσω του σπινθήρα στατικού ηλεκτρισμού που νιώθουμε όταν αγγίζουμε κάτι που είναι θετικά ή αρνητικά φορτισμένο συγκριτικά με μας. Επίσης μέσω της μνήμης που έχουμε αποχτήσει από τις αισθήσεις ή και έχουμε κληρονομήσει από τους προγόνους μας ως μνήμη του σώματος, και της σκέψης μπορούμε να οραματιστούμε αντικείμενα τα οποία δεν έχουμε αισθανθεί εμπειρικά. Έτσι για παράδειγμα μπορούμε να έχουμε θεωρίες που προβλέπουν φυσικά φαινόμενα που δεν έχουν ποτέ παρατηρηθεί ή να οραματιζόμαστε πραγματικότητες που δεν έχουμε βιώσει.

            Αυτό για το οποίο δεν έχει νόημα να μιλάμε είναι αυτό που δεν μπορούμε να αισθανθούμε ούτε άμεσα ούτε έμμεσα ούτε να προσεγγίσουμε μέσω οραματισμού με βάση τις αισθήσεις. Ακόμη και αν υπάρχει κάτι τέτοιο, είναι κάτι μονωμένο από τη δική μας ζωή. Αυτή η τοποθέτηση σχετίζεται και με το ζήτημα διάφορων θρησκειών. Κάποια ομάδα ανθρώπων μπορεί να ισχυρίζεται πως κάθε φορά που κινούνται τα φύλλα των δέντρων υπάρχει μία αόρατη σε εμάς θεότητα με δέκα ροζ πλοκάμια που προκαλεί την κίνηση. Αυτό είναι κάτι που ούτε μπορούμε να αισθανθούμε, ούτε και να βασιστούμε στις αισθήσεις μας για να το οραματιστούμε ως κομμάτι της πραγματικότητάς μας(μιας άλλης πιθανόν). Ως ισχυρισμός δεν μπορεί να διαψευστεί. Δεν μπορεί όμως και να επαληθευτεί. Εδώ υπεισέρχονται τα αξιώματα που βάζει η κάθε πλευρά. Στο δοκίμιο έχει τεθεί εξαρχής ως μοναδικό αξίωμα η ύπαρξη των αισθήσεων. Αν μία άλλη πλευρά επιλέξει να αξιώσει ότι υπάρχει μια θεότητα γιατί κάπου το διάβασε και με το «έτσι θέλω», ας μιλήσει για τις δικές της αλήθειες. Αυτές όμως καθόλου δεν αφορούν την πλευρά που έχει το αρχικό μας αξίωμα για την οποία είναι γενικά ανόητες.

            Αυτό το οποίο πραγματευόμαστε σε αυτό το δοκίμιο είναι σε μεγάλο βαθμό τα θεμέλια της επιστημονικής μεθόδου. Είναι ωστόσο σημαντικό να τονιστεί για ιστορικούς λόγους, ότι δεν υπαινισσόμαστε ότι υπάρχει μόνο ό,τι έχουμε αισθανθεί και οραματιστεί με βάση τις αισθήσεις, αλλά ότι γι’ αυτό μπορούμε να μιλήσουμε ως αληθές ή ψευδές. Αν θεωρούσαμε ότι υπάρχει μόνο ό,τι αισθανόμαστε και κατανοούμε δεν θα υπήρχε πρόοδος και ο κόσμος θα ήταν φτωχότερος. Η εξερεύνηση του κόσμου εσωτερικού και εξωτερικού, ο πειραματισμός και η φαντασία είναι αλληλένδετα με την επιστήμη και όλα αυτά μαζί ζωτικά κομμάτια της ανθρώπινης εμπειρίας. Επίσης, ο ορθολογισμός, η μετάβαση από ένα λογικό επιχείρημα σε ένα άλλο, δεν είναι η μοναδική προσέγγιση της αλήθειας ούτε και πάντα η ορθολογική... Δεν είναι λίγες οι φορές που νιώθουμε κάτι ενάντια στη λογική μας, στα μέχρι στιγμής συμπεράσματα, το δοκιμάζουμε και η αρχική μας λογική ανατρέπεται. Ή που δοκιμάζουμε κάτι στο οποίο δε βρίσκουμε έρεισμα με βάση τη γνώση μας, όπως για το δυτικό κόσμο οι τεχνικές του βελονισμού που στηρίζονται σε ανατολικές παραδόσεις, για τις οποίες έχουν γίνει έρευνες τα τελευταία χρόνια και δείχνουν ότι έχουν κάποια αποτελέσματα στην ιατρική. Η επιστημονική μέθοδος είναι εκ φύσεως αντιδογματική. Με βάση τα μέχρι τον παρόν της δεδομένα δέχεται ως αληθές ό,τι επαληθεύεται και δεν έχει διαψευστεί, προφανώς ως ψευδές ό,τι έχει διαψευστεί, δε μιλάει για τίποτε άλλο με βεβαιότητα και είναι ανοιχτή σε οποιαδήποτε έγκυρη ανατροπή.

            Εξάλλου η αλήθεια κάθε ατόμου ή ομάδας, ως μετα-αίσθηση, είναι η προέκταση όσων μπορεί να αισθανθεί μέχρι στιγμής. Ωστόσο παρά τον σαφή υποκειμενικό χαρακτήρα της αλήθειας, όπως έχει ήδη περιγραφεί, δε σημαίνει ότι δεν έχει νόημα η αναζήτηση της αντικειμενικότητας. Όπως ένας άνθρωπος ως  υποκείμενο είναι η συνέργεια των κυττάρων που τον αποτελούν και το καθένα έχει τη δική του υποκειμενική υπόσταση, έτσι και η ανθρωπότητα ή κατ’ επέκταση το φαινόμενο της ζωής ή και το ίδιο το σύμπαν γίνονται υποκείμενα ως σύνθεση των περιεχομένων τους. Και ισχύει αυτό που έχει ήδη ειπωθεί: η αντικειμενική μας αλήθεια ως υποκείμενα είναι η αρμονική και συνεπής αίσθηση που έχουμε για τις αισθήσεις μας στις οποίες προβάλλουν όλα όσα είναι εντός μας και εκτός μας, όλα όσα μας περιέχουν και τα περιέχουμε.

 

15/7/2022